Cacao q’eqchi’
Kakaw is een eeuwenoude drank van het Q’eqchi Maya-volk, die bij veel Maya-ceremonies wordt gebruikt.
In het bergachtige gebied Alta Verapaz in Guatemala verbouwen inheemse Q’eqchi-boeren enkele van de beste cacao ter wereld.
In de Lachuá-ecoregio ligt een prachtige lagune die sinds 1976 als Nationaal Park wordt beschouwd: de Lachuá-lagune, waarrond talloze Q’eqchi’ Maya-families wonen, die zich voornamelijk bezighouden met de teelt van cacao.
Inheems dorp Q’eqchi
Q’eqchi’ is een Maya-stad die nog steeds bestaat in Guatemala. Ze vestigden zich rond enkele heuvels nabij de rivieren Chixoy en Polochic rond 600 voor Christus en hadden contact met oude beschavingen zoals de Pipil, Toltec, Chichimeca en de grote Maya-steden.
Tot de komst van de Spanjaarden werden ze bestuurd door leiders die op hun beurt afhankelijk waren van een grote heer die door alle opdrachtgevers werd gekozen.
Archeologische vindplaatsen met tekenen van jateado-stenen constructie zijn Chajkar, Chimax, Chinama, Ku’k’uch in Chinapetén en achter de Calvarieberg van San Pedro Carchá. De Calvarieberg van Cobán is een van de belangrijkste ceremoniële centra van de Maya’s.
De belangrijkste economische activiteit wordt vertegenwoordigd door de landbouw; Er worden maïs en bonen geplant, die het gezinsvoedsel vormen, aangevuld met het fokken van vogels, varkens en andere huisdieren.
Zijn naam wordt geschreven als Kekchí (volgens de huidige spelling) of Q’eqchi’ (volgens de oude spelling).
Inheems dorp Mopan
De Mopán-bevolking is een van de Maya-steden van Belize en Guatemala in het departement Petén. Hun inheemse taal wordt ook wel Mopán genoemd, en het is een van de Yucatecan Maya-talen van Mexico, die als een bedreigde taal wordt beschouwd.
Hun dieet is gebaseerd op maïs, waarvan ze een groot deel van hun traditionele recepten afleiden: nuk (broodje), tait (mais tamale), k’a k’aan ek’en (gerookte celdistel), chu’ uk wa ( zoete toast).
De Mopán-gemeenschap is gespecialiseerd in het borduren van stoffen, waarmee ze overhemden, blouses, tassen, borstelhouders, tafelkleden en hoezen maken. Voor het maken van borduurwerk worden Dacron-stof, wol en draad gebruikt.
De Mopán-taal maakt deel uit van de Maya-taalfamilie van Mexico. Hoewel het in verval is geraakt als gevolg van de invloed van het Spaans en het Engels, wordt het in veel Mopan-gemeenschappen nog steeds gesproken. Enkele veel voorkomende woorden in Mopán zijn ‘K’iche’ (bos), ‘No’j’ (wijsheid) en ‘Tz’ikin’ (vogel). Het behoud van hun taal wordt beschouwd als een cruciaal onderdeel voor het voortbestaan van hun cultuur.
Momenteel worden de Mopán geconfronteerd met tal van uitdagingen, waaronder het behoud van hun cultuur en land in het licht van de modernisering en globalisering, het levend houden van hun tradities en taal en het zich aanpassen aan veranderingen zonder hun essentie te verliezen.
Het Mopán-wereldbeeld begrijpt de wereld als een onderling verbonden entiteit waarin elk element, of het nu menselijk, dierlijk of natuurlijk is, een cruciale rol speelt. Dit wereldbeeld beïnvloedt alle aspecten van hun leven, van de landbouw tot sociale relaties.